Ham madde krizinde Yüzde 150’yi aşan zamlara karşı ‘Ham Madde Güç Birliği Platformu’nu oluşturduklarını açıklayan PAGEV Başkanı Eroğlu: “Dünyadaki toplam ham madde ithalatının yarısına sahip Çin ve Türkiye, kartele karşı iş birliğine giderek spekülatif fiyatları düşürebilir.”
PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu’nun listesinin oy birliğiyle tam destek aldığı 2020 Genel Kurulu’nda, ham madde fiyatlarındaki yüzde 150’yi aşan astronomik artışa karşı ‘Ham Madde Güç Birliği Platformu’ üzerinden petrokimya karteliyle mücadele etme kararı alındı. Çin dünyanın en büyük ham madde ithalatçısı. Türkiye bazı ham maddelerde ikinci diğerlerinde ise ilk 5’te. Örneğin polipropilen ham maddesinde dünyadaki toplam ithalatın %55’ten fazlasını Çin ve Türkiye gerçekleştiriyorlar. Dünyadaki toplam ham madde ithalatının yarısından fazlasını gerçekleştiren ve yılda yaklaşık 7 milyon tonluk alım yapan Çin ve Türkiye, üretimi kısarak ham madde fiyatlarının tavan yapmasına yol açan petrokimya karteline karşı iş birliğine gidiyor. Genel Kurul’daki konuşmasında Çin-Türkiye iş birliğiyle kartele karşı hamle yapacaklarına dair açıklamalarda bulunan Eroğlu, aralıksız zamlardan dolayı üretimde duraksama-kapanma, istihdamda daralma, ihracatta gerileme ve iflas tehlikelerinin göz önüne alınarak, üreticinin yaşadığı yangının acilen söndürülmesi gerektiğini belirtiyor.
Kartel üretimi kısıp fiyatları uçurdu
OPEC’teki kartel yapıya benzer şekilde hareket eden petrokimya devlerinin, üretimlerini kısmalarıyla fiyatları zirve noktalara tırmandırmayı hedeflediklerini belirten Eroğlu, pandemi koşullarında tedarik zincirinde oluşun aksaklıklar veya navlundaki sorunları bildiklerini ancak yüzde 150’yi aşan astronomik fiyat artışlarının perde arkasındaki asıl sebebin petrokimya kartelinin, çeşitli bahanelerle arzı kısması olduğunun altını çiziyor. Bazı tesislerini tamamen kapatarak ham madde arzını kısan ve neticede piyasadaki malın azalmasına, böylece ham madde fiyatlarının rekor seviyelere çıkmasına yol açan petrokimya şirketlerinin, ‘yok satan’ malın fiyatının uçmasını planladıklarını ve bunu başardıklarını anlatan Eroğlu, kartelin bu oyununu bozmak için sektörü bilgilendirdiklerini açıklıyor.
PAGEV, TOBB ve TOBB’a bağlı pek çok meslek örgütü ve sivil toplum örgütüyle ortak toplantılar yaptıklarını belirten Eroğlu, ayrıca yazılı ve görsel medya üzerinden de kamuoyunun gündemine sorunu taşıdıklarını ve çözüm önerilerini paylaştıklarını ifade ederek, “PETKİM’in bu kritik süreçte ihracat yerine, iç piyasayı öncelemesi gerekiyor” diyor ve şöyle devam ediyor: “Kendi üreticimiz mal bulamazken PETKİM’in, üretimini dışarıya hem de daha ucuz fiyata satarak ‘ihracat şampiyonu’ olmasını kabul etmiyoruz. Üretimini tamamen iç piyasaya yönlendirmesi gerektiğini düşündüğümüz PETKİM’in, tüccarların elindeki malı, al-sat yolu alıp satarak fiyatların yükselmesini tetiklemesini de yanlış buluyoruz. PETKİM, ülkemizde ham madde konusunda fiyat liderliği yaptığından stratejisini, yerli üreticinin lehine olacak şekilde düzenlemelidir. Bu arada üreticilerimizin, mümkün oldukça geri dönüştürülmüş ham madde kullanımını arttırması ve ihtiyacı kadar ham madde almasını, fazladan stok olacak şekilde panik alımı yapmaması gerektiğinin altını çiziyoruz.”
Ham madde fiyatları çakılacak
Eroğlu, 2021 yılında Çin’de devreye girecek devasa petrokimya üretim tesisleriyle birlikte spekülatif olarak arttırılan ham madde fiyatlarının altıncı aydan sonra çakılacağına dair beklentileri işaret ediyor ve PAGEV olarak Avrupa’daki Plastik Mamul Üreticileri Birliği (EUPC) ile iş birliği yaptıkları gibi, Çin’deki meslek odaları ve üreticilerle de görüşmekte olduklarını anlatıyor. “Çinli meslektaşlarımız, ham maddedeki astronomik fiyatlara direneceklerini ifade ediyorlar. Dolayısıyla bizim de Türkiye’deki üreticiler olarak stoklarımızı minimum düzeyde tutmamız gerekiyor” diyen Eroğlu, ekliyor: “Dünyanın toplam ham madde ithalatının yarısı Çin ve Türkiye’ye ait. Bir başka değişle bu iki ülke birlik olunca piyasalara etki edecek güce sahipler. Ülkemiz, Avrupa’da ise Almanya’dan sonra ikinci en büyük üretici. Dolayısıyla Çin ve Türkiye ihtiyaç duyulan plastik ham maddeleri yurt içindeki petrokimya tesislerinden almanın yanında ciddi oranda ithalatta yapıyorlar. Örneğin plastik sektörünün en çok ihtiyaç duyduğu oyuncaklarda, ambalajlarda, arabalarda, inşaat malzemelerinde, şırıngalarda ve daha birçok alanda kullanılan polipropilen ham madde de Çin 7 milyon ton civarı ithalat yapıyor. Bu rakam Çin’in, dünya toplam ithalatında %43’lük kısmı tek başına gerçekleştirerek ithalatta birinci sırada yer aldığını gösteriyor. Türkiye ise Polipropilende 2 milyon tonu aşan ithalatıyla, dünya ithalatının %13’lük kısmını tek başına gerçekleştiriyor. Bu tabloya göre Türkiye ve Çin, Polipropilen ham maddesinde dünyadaki toplam ithalatın %55’den fazlasını gerçekleştiriyorlar. Aynı oranlar küçük farklılıklarla başka ham madde tipleri için de geçerli.”
